Wwft

Wwft in grote lijnen

De vierde anti-witwasrichtlijn is 25 juli 2018 geïmplementeerd in de Wet ter voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme (Wwft) en in de onderliggende regelgeving. Een belangrijk aspect van de Wwft is dat deze risicogebaseerd is: instellingen die onder de Wwft vallen zijn verplicht een risicobeoordeling op te stellen van hun risico’s op witwassen en terrorismefinanciering. Sinds 2018 is de definitie van PEP en van UBO aangescherpt. Ook gelden specifieke eisen voor de Wwft governance van een instelling.

Sinds 21 mei 2020 is de gewijzigde vierde anti-witwasrichtlijn geïmplementeerd in de Wwft.

De reikwijdte van de Wwft is uitgebreid: meer branches zijn gehouden aan de Wwft verplichtingen, waaronder ook aanbieders van cryptodiensten. Ook beheerders van vastgoedbeleggingsinstellingen hebben sindsdien te maken met verplichtingen ten aanzien van huurders van vastgoed in de beleggingsinstellingen die zij beheren. De Wwft is ook van toepassing op natuurlijke personen, rechtspersonen of vennootschappen die beroeps- of bedrijfsmatig bemiddelen bij het tot stand brengen en het sluiten van overeenkomsten tot huur als bedoeld in artikel 7:201 van het Burgerlijk Wetboek, voor zover de maandelijkse huurprijs een bedrag van €10.000 of meer bedraagt. Vanaf dit bedrag gaan de verplichtingen van de Wwft gelden, zoals het doen van cliëntenonderzoek, het monitoren van transacties en het melden van ongebruikelijke transacties bij de FIU-Nederland. Tot slot is het UBO-register geïntroduceerd en op 27 september 2020 in werking getreden.

Wwft verplichting: voor wie?

Artikel 1 van de Wwft geeft een opsomming en een omschrijving van de instellingen die zich moeten houden aan de Wwft. Het komt het erop neer dat Wwft van toepassing is op:

• Banken
• Beleggingsondernemingen
• Beheerders van beleggingsinstellingen en icbe’s
• Financiële dienstverleners, voor zover zij bemiddelen bij de totstandkoming van levensverzekeringsovereenkomsten
• Levensverzekeraars met uitzondering van levensverzekeraars die uitsluitend natura-uitvaartverzekeringen aanbieden
• Wisselinstellingen
• Aanbieders van krediet (waaronder hypothecair en consumptief krediet en factoring)
• Aanbieders van leaseproducten
• Trustkantoren
• Betaaldienstverleners en -agenten
• Elektronische geldinstellingen
• Uitgevers en beheerders van betaalmiddelen (bijv. creditcards, reischeques en kredietbrieven)
• Ondernemingen die adviseren aan ondernemingen inzake kapitaalstructuur, bedrijfsstrategie en daarmee samenhangende aangelegenheden, alsmede advisering en dienstverrichtingen op het gebied van fusie en overname van ondernemingen
• Ondernemingen die effecten beheren en/of bewaren
• Ondernemingen die bemiddelen op interbankmarkten
• Ondernemingen die garanties en borgtochten verlenen
• Kansspelaanbieders, zoals speelcasino’s, loterijen, aanbieders van sportweddenschappen en speelautomatenhallen
• Cryptodienstverleners
• Advocaten
• Makelaars
• Notarissen
• Belastingadviseurs
• Accountants

Belangrijke elementen voor een passend interne controle framework

In de Wwft worden specifieke eisen gesteld voor een passend intern controle framework. Er zijn drie elementen relevant voor adequate inrichting. Het gaat hierbij om de compliance functie, de auditfunctie en het bestuur van de organisatie. De Wwft stelt specifieke eisen aan deze functies.

Hieronder lichten we deze elementen verder toe.

Compliancefunctie en Wwft

De Wwft verplicht uw instelling om een onafhankelijke compliance functie in te richten, voor zover dit passend is bij de aard en omvang van uw instelling. Als het voor uw instelling onredelijk is om een onafhankelijke compliance functie in te richten, kunt u er ook voor kiezen om de compliance functie uit te besteden. Dit kunt u in zijn geheel of gedeeltelijk doen door een externe compliance officer van Charco & Dique.

Taken compliance officer vanuit de Wwft:

1. Controleren naleving Wwft verplichtingen en de door uw instelling zelf ingestelde regels;
2. Melden van en effectief adresseren van tekortkomingen in procedures;
3. Melden van ongebruikelijke transacties aan de FIU-Nederland, inclusief het verstrekken van de nodige informatie.

Ook de toetsing en het actualiseren van de risicobeoordeling en het CDD beleid ligt vaak bij de compliancefunctie.

Auditfunctie en Wwft

De Wwft verplicht dat uw instelling een onafhankelijke auditfunctie inricht. Deze verplichting geldt alleen als uw onderneming een rechtspersoon of vennootschap is die als instelling kwalificeert. Voor de invulling die wordt gegeven aan de mate van onafhankelijkheid van deze geldt, dat dit afhankelijk is van de aard en de omvang van uw instelling.

Taken Audit vanuit de Wwft:

1. Controleren naleving Wwft; en
2. Controleren werking van de gedragslijnen, procedures en maatregelen.

De intensiteit van de invulling van de auditfunctie binnen uw instelling hangt af van uw risicoprofiel.

Bestuur en Wwft

Binnen het bestuur moet u uit hoofde van de Wwft een bestuurslid aanwijzen die verantwoordelijk is voor de naleving van de eisen uit de voortvloeien uit de Wwft. Het desbetreffende bestuurslid moet wel over de kennis en ervaring beschikken om de verantwoordelijkheid op zich te nemen en daarnaast dient uw instelling aan te tonen hoe de verantwoordelijke bestuurder zijn of haar rol gaat vervullen.

Wwft risicobeoordeling

De Wwft verplicht uw instelling om de risico’s op witwassen en financieren van terrorisme, die zijn verbonden aan de aard en omvang van uw instelling en uw dienstverlening, vast te stellen, te analyseren en te beoordelen.

Bij het vaststellen en beoordelen van de risico’s houdt u in ieder geval rekening met de risicofactoren die verband houden met:

1. Het type cliënt
2. Product
3. Dienst
4. Transactie en leveringskanaal
5. Landen en geografische gebieden

Sommige instellingen zijn verplicht om een systematische integriteitsrisicoanalyse (SIRA) uit te voeren. Dit is een andere risicobeoordeling dan degene die verplicht wordt gesteld in de Wwft. De risicobeoordeling in de Wwft beperkt zich tot de blootstelling van uw instelling aan het risico op witwassen en financieren van terrorisme, terwijl de SIRA een breder bereik heeft.

Wanneer u de risico’s op witwassen en financieren van terrorisme gaat analyseren, heeft u de eerste stap gezet in de ontwikkeling van beleid, procedures en beheersmaatregelen. Dit is overigens geen eenmalige exercitie. Er wordt van uw instelling verwacht dat u op continue basis uw instelling doorlicht. Alleen op deze wijze kunt u beoordelen in welke gevallen en binnen welke bedrijfsonderdelen er risico’s op witwassen en financieren van terrorisme bestaan.

Beheersmaatregelen

De Wwft biedt ruimte en vrijheid aan uw instelling om naar eigen inzicht beheersmaatregelen te treffen. Hierbij is het belangrijk dat uw instelling alles goed vastlegt en documenteert zodat u zich kunt verantwoorden ten opzichte van de toezichthouder over de gevolgde procedures, gemaakte afwegingen of over de genomen beslissingen. Wij zien dat instellingen nog onzeker zijn of zij in een dialoog met de toezichthouder (veelal DNB en AFM) kunnen aantonen dat ze voldoen aan de verplichtingen die voortvloeien uit de Wwft.

Compliance software Ruler

Met Ruler kunt u ervoor zorgen dat u op de hoogte bent van de wijzigingen in Wwft, of andere relevante wet- en regelgeving, al vanaf het moment dat het is aangekondigd. Zo bent u altijd vroegtijdig voorbereid op wat er gaat veranderen.

Meer weten?

Lees ook onze artikelen over de geactualiseerde AFM leidraad Wwft en het voorkomen van een boete vanwege het verzuim van Wwft verplichtingen.

Wilt u meer weten over de Wwft? Via ons opleidingsinstituut The Ministry of Compliance bieden wij een Wwft Awareness cursus aan. Deze e-learning helpt u de Wwft in de praktijk na te leven en te voldoen aan de wettelijke opleidingsvereisten. Neem contact met ons op voor meer informatie.